گرده گل چیست؟

گرده گل همان سلول نر گیاه است که پس از لقاح با سلول ماده (تخمک)، دانه و میوه را بوجود می‌آورد. در هنگام قرار گرفتن زنبور عسل روی گل‌ها، گرده‌ی گل به پوشش پر از مو و کرک بدن آنها می‌چسبد. همچنین زنبور عسل با یک دقت خاصی بخشی از گرده را با شهد و بزاق دهان خود مرطوب کرده و بصورت یک ساچمه کوچک، در سبدهای مخصوص که در پاهای عقب خود دارد جمع آوری و آنها را به کندو منتقل و برای استفاده جهت تهیه‌ی غذای ملکه و لاروها و ساخت موم و ... مورد استفاده قرار می‌‌دهد.

  گرده گل دارای انواع پروتئین، اسیدهای آمینه آزاد، انواع کربوهیدرات، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی و ترکیب‌های آنتی اکسیدان و ... است.

برخی خواص درمانی گرده‌گل به عنوان مکمل دارویی:

•   کاهش افسردگی و خستگی
•   رفع اختلالات هضم و مفید برای اسهال و یبوست
•   تقویت کننده سیستم ایمنی و دارای اثرات ضد حساسیتی
•   کاهش سردردهای میگرنی خفیف
•   در رژیم غذایی لاغری، عامل کاهش اشتها است.
•   کنترل ورم پروستات و رفع مشکلات آن از جمله تکرر ادرار و ...
•   بازگرداندن میل جنسی و انرژی از دست رفته
•   کاهش علایم و ناراحتی‌های ناشی از برخی داروها و اعتیاد (دخانیات و الکل)
•   کلسترول را کاهش می‌دهد و جریان گردش خون را تسهیل می‌کند.
•   درمان کم خونی و تقویت بدن بخصوص در افراد ضعیف و پیشگیری از سرماخوردگی
•     مفید در دوران نقاهت پس از جراحی و اثرات ضد التهابی
•     ایجاد انرژی سریع برای ورزشکاران حرفه‌ای به عنوان یک مکمل غذایی انرژی‌زا و افزاینده قدرت بدنی
•     دارای اثرات آنتی بیوتیکی، آنتی اکسیدانی و ضد توموری
•     درمان برخی از انواع ناباروری
•     کاهش قند خون بیماران دیابتی

نحوه‌ی مصرف گرده گل
-  معمولا مصرف گرده گل بصورت شربتی مخلوط از 2 قسمت عسل و یک قسمت گرده گل (یک قاشق مربا خوری گرده گل) متداول است. همچنین در نوشیدنی‌ها و مایعاتی مثل شیر، ماست، آب میوه و روی انواع دسر و نوشیدنی و سالاد و ... نیز مصرف می‌شود. همچنین داخل کپسول‌های خوراکی نیز قابل استفاده است.

مقدار مصرف

روزانه یک تا سه قاشق چای خوری یا مربا خوری به مدت 3-1 ماه بسته به شرایط در شربت عسل، شیر و ...

گرده گل برای درمان ورم پروستات
-  مصرف مخلوط یک قاشق مربا خوری گرده‌ی گل با شیر یا شربت عسل (یک قاشق چای خوری عسل در یک استکان شیر یا شربت عسل) به مدت یک تا دو ماه بصورت ناشتا (روزانه یک تا دو مرتبه)

گرده گل برای افزایش طول عمر و درمان ضعف ناشی از کهولت سن
مصرف یک قاشق مربا ‌خوری گرده گل همراه با یک لیوان شربت عسل یا شیر، دو تا سه بار در هفته

نکات مصرف گرده گل
- در خانم‌های باردار و کودکان زیر 12 سال با مشورت متخصص مصرف شود.
- افراد حساس به محصولات و نیش زنبور با مشورت متخصص مصرف کنند.
- افرادی که بیماریهای تنفسی یا آسم دارند در مصرف گرده گل بایستی احتیاط نمایند.
- قبل از استفاده از گرده گل و جهت اطمینان از نداشتن حساسیت به این محصول، تست حساسیت انجام شود (3-2 دانه گرده گل را داخل دهانه گذاشته و چند دقیقه نگه داشته شود. اگر علایم حساسیت از جمله سوزش، تورم، قرمزی، خارش و ... احساس شد، از مصرف گرده گل به مقدار بیشتر اجتناب شود و با متخصص مشورت شود).

- گرده گل تاثیر داروهای ضد انعقاد خون را افزایش می‌دهد. بنابراین افرادی که از این داروها همچون وارفارین و ... استفاده می‌کنند با مشورت متخصص از گرده گل استفاده نمایند.
- گرده گل جهت حفظ کیفیت در یخچال یا فریزر نگهداری شود.

تصویر میکروسکوپی گرده گل یک گونه گیاهی

نحوه ی جمع آوری گرده گل توسط زنبوران عسل

زنبوران عسل گرده های بسیار کوچک را از روی گل‌ها جمع آوری کرده و به صورت دانه های ریزی به ابعاد ارزن به هم می‌چسباند و در سبدی که روی پاهای عقب خود دارد نگه داشته و به کندو منتقل می‌کند.

گرده گل چسبیده به پاهای عقب زنبورعسل

گرده های جمع آوری شده پس انتقال به کندو، بایستی ذخیره شود. بنابراین بایستی به روشی این عمل انجام شود تا برای مدت طولانی این گرده های جمع آوری شده قابل نگه‌داری باشند. زنبورها گرده ها را داخل سلول‌های قاب عسل ریخته و به‌طور کامل آنها را می‌کوبند تا کاملا هوای بین آنها خارج شود. پس از فشردگی کامل گرده‌ها و افزودن ترکیباتی جهت جلوگیری از خراب شدن آن، روی آنها را با لایه ای از عسل می‌پوشانند تا از نفوذ عوامل میکروبی جلوگیری شود و گرده گل برای مدت طولانی تری قابل نگه‌داری شود. در این حالت به قابی که گرده گل ذخیره شده، قاب گرده گویند و به گرده‌ی فشرده داخل این قاب‌ها که اگر خارج شود به شکل قرص دیده می‌شود، نان زنبور گفته می‌شود.

نان زنبور (گرده گل) ذخیره شده داخل حجره های قاب

برش عرضی حجره های ذخیره سازی نان زنبور

نان زنبور پس از خارج سازی از داخل حجره ها که مثل قرص هستند

جهت جمع آوری این گرده ها، زنبورداران شبکه ای با ابعاد بدن زنبور جلوی ورودی کندو نصب می‌نمایند و هنگام ورود زنبور، گرده از پای زنبور جدا شده و داخل ظرف جمع آوری گرده می‌افتد. هر روز این ظرف تخلیه شده و دانه های گرده در سایه خشک می‌شوند.

گرده گل را می‌توان روی انواع سالاد و شیرینی و آبمیوه و بستنی استفاده نمود که علاوه بر خواص درمانی، به دلیل تنوع رنگ، به عنوان تزئین قابل استفاده است.