یکی از مواد غذایی مورد نیاز بدن، کربوهیدرات ها هستند که عسل جزو این دسته از مواد غذایی است. افراد دارای دیابت نوع دو میتوانند مقداری حدود یک تا دو قاشق غذاخوری عسل در روز مصرف کنند که اگر بطور منظم مصرف شود میتواند سطح قند خون را پایین آورد. البته در افراد دارای دیابت وابسته به انسولین بایستی دقت بیشتری در مصرف عسل اعمال شود و با مشورت پزشک و متخصصین اقدام به مصرف عسل شود.
بخش عمده قندهای موجود در عسل از دو نوع قند گلوکز و فروکتوز تشکیل شده است که گلوکز بطور مستقیم در کبد قابل استفاده است و فروکتوز بایستی در کبد ابتدا به گلوکز تبدیل شود و بعد مورد استفاده قرار گیرد. از طرفی فروکتوز در افزایش جذب گلوکز در کبد نقش موثری دارد. در مجموع کبد پس از جذب این قندها، آنها را بصورت گلیکوژن در کبد ذخیره مینماید تا در زمان نیاز مجدد با تبدیل نمودن به گلوکز وارد جریان خون نماید. بنابراین روشن است که عسل نوع ایدهآلی از انرژی طبیعی برای پر کردن کبد از گلیکوژن برای مصارف بعدی بدن است.
استرس های متابولیسمی در اثر تغذیه نامناسب و اغلب در اثر زمان بندی نامنظم غذا خوردن رخ میدهد. بنابراین فرد ساعات طولانی با گرسنگی به سر میبرد که باعث افت منابع قندی در کبد و خون میشود. یکی از اثرات این استرس های متابولیسمی در بلند مدت، بروز شرایطی است که منتهی به مقاوت به هورمون انسولین در سلول های بدن میگردد که در نهایت به بیماری دیابت منجر میشود. استفاده از عسل و بخصوص پیش از خواب، باعث تامین ذخیره گلیکوژن در کبد میشود که موجب جلوگیری از بروز استرس های متابولیسمی در طول ساعات خواب شده و در نتیجه خطر بروز مقاومت به انسولین در سلول های بدن را کاهش میدهد و در عمل از بروز بیماری دیابت و بیماری های مرتبط با اختلالات متابولیسمی جلوگیری میشود.
یکی از مشکلات امروز، پدیدهی چاقی بخصوص در کودکان و جوانان است که در این افراد این عارضه در بزرگسالی نیز همراه آنها خواهد بود و مشکلات بسیاری برای آنها خواهد داشت. با توجه به اثرات بسیار مثبت عسل در مقایسه با انواع شیرین کنندهها مثل شکر که موجب بروز چاقی میشوند، عسل نهتنها موجب بروز چاقی نمیشود، بلکه در بلند مدت میتواند در افراد چاق، به کاهش وزن و نزدیک شدن به وزن ایدهآل منجر شود. علاوه بر آن موجب بهبود فعالیتهای فیزیکی، ذهنی و روحی- روانی افراد میگردد و مشکل اضطراب را که یکی از مشکلات جدید دانشآموزان است کاهش میدهد.
مصرف عسل پیش از خواب با تامین ذخیرهی انرژی در کبد، انرژی مورد نیاز مغز در طول خواب را که حتی از شرایط بیداری کمتر نیست تامین نموده و خوابی آرامشبخش، نیروبخش و معتدل و منظم را موجب میشود. در غیر اینصورت مسیرهای دیگری برای تامین انرژی مغز فعال میشود که منجر به عوارض زیانباری در بلند مدت برای بدن میگردد و از طرف دیگر مغز برای هشدار دادن کمبود مواد غذایی در بدن، باعث بیدار شدن فرد از خواب میشود که این عامل موجب کاهش کیفیت خواب میگردد.
ثابت شده است که عسل به علت دارا بودن گلوکز زیاد که انرژیزا و به آسانی جذب میشود تاثیر بسیار مهمی روی عضلات قلب در انواع مختلف بیماری های قلبی دارد. از طرفی باعث گشاد شدن رگ ها شده و جریان خون را در درون شریان های انشعابی افزایش میدهد. از طرف دیگر سبب بهبود وضع فشار مایعات بدن شده و فشار خون را تنظیم و از سکته قلبی جلوگیری میکند. همچنین به دلیل دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدانی و جلوگیری از افزایش چربی خون، مانع از ایجاد پلاک در داخل عروق میشود که در پیشگیری از گرفتگی عروق از جمله عروق کرونری قلب موثر است.
مصرف منظم عسل موجب کاهش سطوح عوامل سرکوب کننده سیستم ایمنی از جمله پروستاگلاندینها میشود و از آنجا که این ترکیبات در ایجاد آترو اسکلروز که یکی از عوامل زمینه ساز بیماریهای قلبی- عروقی است نقش دارد و بطور همزمان عسل موجب کاهش کلسترول و تریگلیسرید و قند خون میشود بنابراین مصرف عسل خطر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی را کاهش میدهد.
مطالعات مختلفی حاکی از تاثیر شگفت آور عسل بر بهبود و تقویت سیستم ایمنی بدن است. در مطالعهای که روی بیماران سرطانی دارای نوعی سرطان سلولهای خونی بودند، پنج روز پیش از شروع دومین دورهی شیمی درمانی به بیماران عسل داده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف عسل موجب رسیدن سلولهای خونی به مقدار نرمال شده بود و سیستم ایمنی بدن افراد به شرایط عادی برگشت. هرچند مکانیسمی که عسل باعث این تغییرات شده بود مشخص نشده است.
یکی از فواید شگفت انگیز مربوط به عسل نقش آن در افزایش عملکرد حافظه و تقویت آن است. مصرف منظم و روزانهی عسل که غذایی ایدهآل برای سوخت رسانی به کبد است و با این عمل مانع ترشح هورمونهای زیانبخش برای حافظه از جمله کورتیزول میشود که این هورمون موجب تخریب سلولهای عصبی هیپوکامپ میشود. بنابراین کسانی که بطور منظم عسل مصرف میکنند میتوانند حافظهی بسیار خوبی حتی در سنین بالا داشته باشند و در سنین پایین نیز مصرف عسل بر بهبود و تقویت حافظه بسیار موثر است.
عسل باعث کاهش ترشح هورمونهای متابولیسمی از جمله کورتیزول میشود، بر کاهش اضطراب موثر است. بخصوص در مورد دانش آموزان در صورتی که به هر دلیل نتوانند صبحانه بخورند، مصرف یک قاشق عسل خالص یا شربت و ...، انرژی مورد نیاز وی را تامین میکند و بطور چشمگیری بر بهبود فعالیت ذهنی وی تاثیر مثبت دارد.
از طرف دیگر مصرف روزانهی عسل و پیش از خواب در پیشگیری و درمان افسردگی بسیار موثر است. زیرا از ترشح کورتیزول که در اثر استرسهای متابولیسمی تشدید میشود، ممانعت میکند. بخصوص در بیمارانی که بدلیل افسردگی تمایل شدیدی به خوابیدن دارند و میل به غذا در آنها کاهش مییابد. در این شرایط استرس متابولیسمی (گرسنگی) ایجاد میشود و عواملی فعال میشوند که بر شدت افسردگی میافزایند.
بازگرداندن کورتیزول به سطح عادی، موجب کاهش افسردگی میشود که مصرف منظم عسل با ممانعت از بروز استرس متابولیسمی باعث این فرایند میشود. در حال حاضر پژوهشهای بسیاری در حال انجام است تا محصولات دارویی کنترل کنندهی کورتیزول تولید نمایند. اما در عمل میتوان با استفاده از عسل این مشکل را مرتفع نمود.
مغز اتاق کنترل یا مرکز فرماندهی بدن است و با توجه به ساختاری که دارد توانایی ذخیرهی انرژی مورد نیاز خود (گلیکوژن) را ندارد. ذخیرهی انرژی مغز تنها برای 30 ثانیه کافی است، آن هم برای پاسخ سریع در شرایط بحرانی. مغز بطور دائم در حال فعالیت است و در نتیجه بطور دائم نیاز به یک منبع انرژی یا سوخت دارد که محل ذخیرهی این انرژی کبد است. بنابراین با مصرف عسل، میتوان با تامین قند کافی جهت ذخیره سازی در کبد از بروز استرسهای اکسیداتیو پیشگیری نمود و در نتیجه با کاهش احتمال ایجاد بیماریهای متابولیک از جمله دیابت، خطر ابتلا به بیماریهای آلزایمر، پارکینسون، جنون و دیگر بیماریهای مخرب عصبی را کاهش داد.
عسل بطور مستقیم و غیر مستقیم موجب تقویت سیستم ایمنی میگردد. میتوان نقش غیر مستقیم عسل را در کنترل استرس متابولیسمی و در نتیجه کنترل و کاهش تولید کورتیزول دانست که کورتیزول یکی از قویترین مهار کنندههای هورمونی سیستم ایمنی است.
ترکیبات بیوفلاونوئیدی موجود در گیاهان و عسل اثر ضد سرطانی هم دارند. این موضوع از این جهت اهمیت مییابد که عسل بطور همزمان سیستم ایمنی را تقویت میکند و مانع از بروز استرسهای متابولیسمی میشود که این مشکلات در صورت تداوم میتواند فرد را مستعد انواع بیماریهایی نظیر دیابت و چاقی نماید و فرد حتی ممکن است مستعد بیماریهای مهلکتر از جمله سرطان گردد.
همچنین عسل با کنترل عوامل باکتریایی نظیر هلیکوباکتر در معده و جلوگیری از زخم معده، خطر ابتلا به سرطان معده را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
بسیاری از بیماریهای تاثیر گذار بر سلامت دهان و دندان مانند خرابی دندان، عفونت و تورم لثه، انواع آفت و ... بر اثر عوامل میکروبی بوجود میآیند که عسل بدلیل داشتن ویژگیهای ضد میکروبی میتواند مادهای موثر برای کنترل این باکتریها باشد.
عسل بدلیل دارا بودن انواع ترکیبات پری بیوتیک و همچنین خواص ضد میکروبی و آنتی اکسیدانی قوی، در بهبود مشکلاتی مثل زخمهای معده، ورم معده، ورم اثنی عشر و عفونت معده و روده موثر است.
مصرف عسل بصورت روزانه طی چند نوبت بصورت خالص یا رقیق شده، بسیار موثرتر از انواع داروهای ضد سرفه از جمله دکسترومتورفان برای سرفه کودکان است. از طرفی استفاده از عسل علاوه بر کنترل سرفه، موجب بهبود خواب آنها نیز میگردد.
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |