رد پای آنتی بیوتیک ها در بروز سرطان روده بزرگ

بر اساس پژوهش‌های محققان مرکز سرطان جانز هاپکینز مشخص شد که مصرف یک دوره آنتی بیوتیک ولو کوتاه مدت ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را حتی تا یک دهه بعد افزایش دهد. بنابراین بایستی استفاده دقیق‌تر و محتاطانه‌تری از این دسته از داروها که بطور گسترده مصرف می‌شوند و غالباً به طور نامناسب یا بیش از حد نیاز تجویز می‌شوند صورت گیرد.

سینتیا سیرز استاد ایمونوتراپی سرطان در مرکز سرطان جان هاپکینز کیمل و رهبر این مطالعه می‌گوید: "پیام اصلی این مطالعه اهمیت نظارت بر مصرف آنتی بیوتیک‌ها است. به عنوان مثال جلوگیری از درمان عفونت‌های ویروسی شایع با آنتی بیوتیک‌ها‌، استفاده در کوتاه‌ترین زمان ممکن از آنتی بیوتیک و استفاده از آنتی بیوتیک‌های هدفمند به جای آنکه از طیف گسترده‌ای باشد. این تحقیق درک را ایجاد کرد که این داروها می‌توانند اثرات غیر هدفمند یا جانبی مهمی داشته باشند، از جمله ایجاد بیماری‌های مزمن.

سیرز هشدار داد که مطالعات شبیه مطالعه وی و همکارانش که با سوابق پزشکی افراد انجام شده به منظور نشان دادن روابط علت و معلولی طراحی نشده است، بلکه برای شناسایی ارتباطات احتمالی بین عوامل خطر و بیماری‌ها است. اما وی خاطرنشان می‌کند که از آنجا که این پایگاه داده در طی مدت طولانی اطلاعات بسیار خاصی را در خود دارد، نویسندگان این تحقیق نتیجه گرفته‌اند که محتمل‌ترین توضیحات مربوط به افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در اثر استفاده از آنتی بیوتیک‌ها، تغییر اساسی است که آنتی بیوتیک‌ها روی میکروبیوم (مجموعه باکتری‌هایی که در روده ها زندگی می‌کنند) ایجاد می‌کنند.

سیرز و جیاجیا ژانگ، پژوهشگران ایمونوتراپی انستیتوی سرطان کیمل توضیح می‌دهند که آنتی بیوتیک‌ها به طور گسترده در سراسر جهان برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند و طبق شواهد این مصرف در حال افزایش است و در چندین مطالعه‌ی با استفاده از بانک اطلاعات اپیدمیولوژیک، مشخص شده که استفاده از این داروها با خطر سرطان روده بزرگ مرتبط است. با این حال، محققان می‌گویند مطالعات گذشته دارای اشکالات مختلفی از جمله عدم کنترل سایر عوامل خطر سرطان روده بزرگ (سابقه خانوادگی، سابقه چاقی، استعمال دخانیات، مصرف الکل و دیابت)، عدم تفکیک داده‌ها در مورد سرطان روده بزرگ و رکتال و تعداد کم شرکت کنندگان در مطالعه است.

         
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ارتباط بین آنتی بیوتیک‌ها و سرطان روده بزرگ، سیرز، ژانگ و همکارانشان از پایگاه دیتا‌لینک که یکی از بزرگترین بانک‌های اطلاعات الکترونیکی پزشکی جهان با سوابق بالینی "ناشناس" است، اطلاعاتی را استخراج کردند. اطلاعاتی در مورد بیش از 11 میلیون بیمار در ایالات متحده، از جمله داده‌های مربوط به تجویز داروها و تشخیص‌ها، و این مطالعه اولین مطالعه مبتنی بر جمعیت است که به بررسی ارتباط قرار گرفتن در معرض آنتی بیوتیک‌ها و میزان خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌پردازد.
           
محققان با تمرکز بر یک دوره 23 ساله از اول ژانویه 1989 تا 31 دسامبر 2012، 28890 مورد سرطان روده بزرگ را پیدا کردند. آنها هرکدام از این سوابق بیمار را با پنج فرد کنترل "سالم" که هرگز این بیماری را نداشتند اما دارای خصوصیات مشابهی از جمله سن، جنس و پزشک عمومی خود بودند، مقایسه کردند و در کل 137077 مورد "کنترل" برای مقایسه استفاده کردند.
         
آنها سپس از سوابق پزشکی برای شناسایی و ارزیابی تاریخچه هر فرد برای عوامل خطر سرطان روده بزرگ، مانند سابقه چاقی، سیگار کشیدن، مصرف الکل و دیابت و همچنین استفاده از آنتی بیوتیک ها استفاده کردند.
           
همانطور که انتظار می‌رفت، محققان دریافتند که بیمارانی که به سرطان روده بزرگ مبتلا شده‌اند، احتمال ابتلا به یک یا چند عامل خطر شناخته شده را دارند. با این حال، هنگامی که این عوامل را در ارزیابی آماری خود در نظر گرفتند، دریافتند که افرادی که به سرطان روده بزرگ مبتلا شده‌اند کمی بیشتر در معرض آنتی بیوتیک‌ها قرار گرفته اند (71/3 درصد در مقایسه با 69/1 درصد). البته افراد مبتلا به سرطان رکتال این ارتباط را نشان ندادند و در مقایسه با افراد سالم تقریباً در معرض همان آنتی‌بیوتیک قرار داشتند.

تحقیقات بیشتر نشان داد که قرار گرفتن در معرض آنتی‌بیوتیک تنها با افزایش خطر تقریبی 15٪ برای سرطان در روده بزرگ پروگزیمال (قسمت اول و میانی روده بزرگ) همراه است اما نه در روده دیستال (قسمت آخر روده بزرگ)، و این خطر به ویژه پس از قرار گرفتن در معرض انواع آنتی بیوتیک‌هایی که باکتری‌های بی‌هوازی را از بین می‌برند رخ داده است. مانند آنهایی که در خانواده پنی سیلین هستند.

محققان می‌گویند در میان یافته‌ها، روند سریع افزایش خطر سرطان روده بزرگ، فقط با 15 تا 30 روز مصرف آنتی بیوتیک‌ها شروع می‌شود (تقریباً 8٪ خطر با 15-30 روز مصرف آنتی‌بیوتیک و تقریبا 15٪ افزایش خطر با 30 روز یا بیشتر مصرف آنتی‌بیوتیک). با این حال، این ارتباط برای سرطان رکتوم معکوس شد: هر چه طول دوره مصرف آنتی بیوتیک بیشتر، به طور خاص در دوره 60 روزه یا بیشتر، احتمال ابتلا به سرطان در این قسمت کمتر بود.

اگرچه آنتی بیوتیک‌ها اغلب در از بین بردن عفونت‌های باکتریایی بسیار مؤثر هستند، سیرز توضیح می‌دهد، آنها همچنین می‌توانند با از بین بردن باکتری‌های مفید تعادل بیوم روده را تغییر دهند و اجازه دهند تا عوامل بیماری‌زا رشد کنند. برخی از این باکتری‌ها زنده مانده و می‌توانند سرطان زا باشند و پولیپ‌ها را تشویق به رشد و نمو نموده و حتی تومورهای بدخیم شوند.

او اظهار داشت در سال‌های اخیر، غذاها و مکمل‌های غنی از پروبیوتیک تا حدودی برای رفع عدم تعادل بیوم روده محبوبیت پیدا کرده‌اند. وی می‌افزاید، اما داده‌های مربوط به نتیجه‌ی استفاده از پروبیوتیک‌ها متناقض است. برخی از مطالعات اثرات مثبتی را نشان می‌دهد و برخی دیگر هیچ گونه تأثیر یا اثر منفی در استفاده از این مکمل ها نشان نمی‌دهند.

سیرز می‌گوید به جای تلاش برای استفاده از پروبیوتیک ها و اضافه کردن باکتری‌های مفید به روده‌ها، بهترین راه جلوگیری از افزایش خطر احتمالی سرطان روده بزرگ از طریق احتیاط بیشتر در مصرف آنتی بیوتیک ها است.