دارچین: معرفی، خواص و فواید آن با عسل

هزاران سال است که دارچین به عنوان یک گیاه ادویه‌ای- دارویی مشهور در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. آنچه که در بازار به نام دارچین عرضه می‌شود همان پوست داخلی درخت دارچین است که پس از جدا نمودن از ساقه و شاخه‌های درختان بالای 5 سال سن در آفتاب خشک می‌شود و سپس بصورت لوله‌ای یا کوبیده درجه بندی و عرضه می‌شود.

درخت دارچین از نظر گیاه شناسی دارای چند گونه است که معروف‌ترین آن گونه‌ی دارچین سیلان است (نام علمی: Cinnamomum zeylanicum) که عمدتا در کشورهای سریلانکا (سیلان) و هند وجود دارد.

گیاه دیگری که به وفور دارچین آن در بازار وجود دارد و به اندازه‌ی دارچین سیلان مطبوع و معطر نیست و کیفیت پایین‌تری دارد، دارچین کاسیا (Cinnamomum cassia) نام دارد. این گیاه و برخی دیگر از گونه‌های دارچین موجود در بازار (C. burmannii, C. lourerii and C.tamala) متعلق به کشورهای آسیای شرقی همچون چین، ویتنام، اندونزی و ... است.

همانطور که اشاره شد دارچین سیلان دارای کیفیت بالاتری نسبت به سایر انواع دارچین دارد و به لحاظ ظاهر و رنگ کاملا تفاوت داشته و قابل تشخیص است. دارچین سیلان دارای رنگ روشن تری نسبت به دارچین کاسیا است. همچنین دارچین سیلان قلم (لوله‌ای) حالت ورقه‌ای (لایه‌ای) و صفحه‌ای متعدد دارد در حالی که دارچین‌های دیگر بافتی ضخیم و مشخص دارند.

دارچین کاسیا

دارچین از گذشته‌های بسیار دور در طب سنتی چین، هند، ایران و یونان بطور گسترده استفاده شده است. از دارچین در مشکلات و شرایطی مانند نفخ، آمنوره (عدم قاعدگی)، اسهال، درد دندان، تب، خونریزی، سرماخوردگی و سر درد استفاده می‌شود و به عنوان مکمل در درمان ناتوانی‌های جنسی، سرمازدگی، تنگی نفس، التهاب چشم، واژینیت، سرفه، روماتیسم و بیماری‌های قلبی عروقی، تقویت فعالیت معده و روده استفاده شده است.

در پژوهش‌های علمی متعدد اثرات ضد باکتریایی، ضد ویروسی، ضد قارچی، آنتی اکسیدانی، ضد تومور، ضد فشار خون، ضد دیابت، ضد چربی خون و کاهنده کلسترول خون و تعدیل کننده سیستم ایمنی اثبات شده است. همچنین مصرف دارچین از آثار جانبی و آسیب داروهای شیمیایی بر کبد می‌کاهد.

اسانس دارچین حاوی ترکیبات مختلفی است اما بخش عمده و قابل توجه آن از ترکیب سینامالدئید (80-65 درصد) تشکیل شده است. همچنین طعم شیرین دارچین بدلیل وجود مانیتول در آن است.

دارچین کاسیا بدلیل دارا بودن مقادیر بالایی کومارین، کیفیت پایین‌تری نسبت به دارچین سیلان دارد.

برخی از خواص عسل و دارچین

- عسل و دارچین: کنترل نقرس

اسید اوریک ماده نهایی و زائد متابولیسم پورین‌ها است که در صورتی که بیش از حد تولید شود یا از بدن دفع نشود در مفاصل و حتی کلیه رسوب نموده و موجب بروز بیماری نقرس یا سنگ کلیه می‌شود.

این بیماری معمولا در رژیم‌های غذایی که مصرف گوشت بیش از مصرف محصولات گیاهی مثل غلات، میوه و سبزیجات است ایجاد می‌شود. هرچند عوامل دیگری از جمله مصرف برخی داروها، کم تحرکی و اضافه وزن و مشکلات کبد و کلیه می‌تواند باعث افزایش اسید اوریک در خون شود. شایع‌ترین علامت بیماری نقرس التهاب مفصلی دردناک است. اغلب انگشت شست پا و با احتمال کمتر مچ پا،‌ پاشنه‌ها، زانوها، مچ انگشتان دست‌ها و آرنج دچار این التهاب می‌شوند.

مصرف یک بار در روز از دم کرده یک قاشق چای خوری دارچین در یک لیوان آب جوش و افزودن یک قاشق غذاخوری عسل به آن به مدت 2-1 هفته موجب کاهش اسید اوریک و دردهای ناشی از التهاب و رسوب آن در مفاصل می‌شود. مصرف مایعات زیاد در طول روز به روند بهبودی این بیماری کمک می‌نماید.

- عسل و دارچین: تولید مثل

یکی از مهمترین اثرات دارچین افزایش میل جنسی است. این موضوع در دو جنس موثر است و موجب افزایش هورمون‌های تستسترون، LH و FSH می‌شود. همچنین بدلیل وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی در دارچین و عسل، مانع از تاثیر مخرب رادیکال‌های آزاد بر سلول‌های بیضه و آسیب به اسپرم می‌شود.

عسل و دارچین: کاهش وزن

یکی از اثرات مفید ترکیب عسل و دارچین، تاثیر آن بر کاهش وزن و رسیدن به وزن ایده آل است.
روش استفاده: یک قاشق مرباخوری عسل+یک قاشق چای خوری دارچین+یک استکان آب ولرم. صبح و شب پیش از خواب از این ترکیب به مدت یک ماه استفاده شود.

- عسل و دارچین: واژینیت

واژینیت عفونتی است که از مشکلات عمده زنان در سنین باروری است و با ایجاد نشانه‌هایی همچون خارش، سوزش و ترشح، موجب اختلال در کیفیت زندگی زنان می‌شود.

استفاده از مخلوط عسل و عصاره دارچین تاثیر قابل قبولی بر واژینیت در مقایسه با داروهای رایج نظیر کلوتریمازول داشته است.
البته قبل از استفاده، انجام تست حساسیت لازم است.

- عسل و دارچین: دردهای مفصلی

عسل و دارچین بدلیل دارا بودن ترکیبات آنتی اکسیدان مختلف، از ایجاد التهاب و درد مفاصل جلوگیری می‌نمایند.
روش استفاده: یک قاشق مرباخوری عسل+یک قاشق چای خوری دارچین+یک استکان آب ولرم. صبح و شب پیش از خواب از این ترکیب به مدت یک ماه استفاده شود.

- عوارض جانبی دارچین

در صورت نیاز به مصرف مقادیر زیاد و طولانی مدت دارچین، بایستی از نوع دارچین سیلانی استفاده شود. زیرا ماده کومارین موجود در آن بسیار ناچیز است ولی در انواع دیگر ماده کومارین مقادیر بالاتری دارد که می‌تواند در صورت مصرف طولانی و مقادیر زیاد عوارضی ایجاد کند.

در مجموع عوارض جانبی جدی برای دارچین گزارش نشده است و عوارض جانبی آن نادر است با این حال در برخی مطالعات به تعدادی از عوارض جانبی دارچین اشاره شده است که عبارتند از:
- درد معده، تهوع، یبوست و سوزش قلب
- سر درد
- مشکلات پوستی (کهیر و ...)
- توقف قاعدگی
- برخی حالت‌هایی شبیه حساسیت فصلی مثل سوزش گلو، سردرد، بدن درد و تب